Ölümcül bir virüs olan kuduz zamanında önlem alınmaması durumunda tedavisi olmayan bir hastalıktır. Kuduz virüsünün yarasalardan yayıldığı sanılmaktadır. Avcılıkla karnını doyuran yarasalar, bu hastalığı fareler, sincaplar, vaşaklar gibi küçük hayvanlara bulaştırırlar. Küçük hayvanları avlayan tilki, kurt gibi hayvanlar kaçınılmaz olarak kuduza yakalanırlar. Kediler, avladıklan farelerden kuduz kaparlar. Kedilerden, köpeklere geçen kuduz, onların ısırması sonunda atlara, ineklere ve insanlara ulaşır. Kuduz virüsü açık havada çok kısa bir süre yaşar. Bulaşması için kuduz virüsü taşıyan bir canlı tarafından kesin ısırılması gerekir. Hayvanların salyasında bol miktarda virüs bulunur, insan cildi, çatlaklarla doludur. Üstüne bulaşan hasta hayvanın salyasında bulunan virüsler, insan cildinin gözle görülmeyecek kadar küçük çatlaklarından girerek kolayca kana karışırlar. Kuduz virüsü, bulaştığı hayvanın cinsine göre bir gün ile aylarca süren bir kuluçka devresi geçirir. Eğer, zamanında aşı yapılırsa virüs alt edilebilir, insanlarda bu süre oldukça kısadır.
Olabildiğince geç kalmadan aşı yaptırmak gerekmektedir. Eğer yara başa yakınsa, hemen koruyucu aşı vurdurulmalıdır. Kuduz, kuluçka devresini tamamladıktan sonra harekete geçer. Sinir sistemi boyunca ilerleyerek beyne ve omuriliğe ulaşıp felç eder. Verdiği acı, bulaştığı canlıyı öldüğü ana kadar saldırgan yapar. Belirtileri, sudan korkmak, ışıktan kaçmak, gürültüden kokmak biçimindedir. Yutamadığı tükürüğü ağzından salya biçiminde akar. Şüphelendiğimiz hayvanda bu davranışları gözlersek, dikkatle kendimizi koruyarak önlem almalıyız. Çünkü ilerlemiş bir kuduz vakasını tedavi etmek olası değildir. Çok sık olmasa da belirtileri farklı olan kuduz çeşitleri vardır. Hayvan saldırgan olmaz, huy değiştirir, daha önce yapmadığı davranışlar gösterir. Sonra beş altı gün içinde ölür. Sessiz kuduz biçiminde hayvanın hareketleri oldukça yavaşlar, yer değiştirmede zorlanır. Ağzını kapayamaz, boğazına kemik kaçmış gibi yutkunur. Sahibi, şüphelenmeden boğazına kaçtığını sandığı nesneyi çıkarmak için elini hayvanın ağzına sokması durumunda derisine bulaşan salyalar onu kuduz yapar. Genellikle, kuduz olan kedi ve köpekler 10 gün içinde ölürler.
Eğer bir hayvan tarafından ısırılırsanız, kuduz belirtilerini gözlememişseniz ve o birkaç gün içinde ölürse hemen aşı olmak gerekir. Çünkü şüpheli bir hayvanın kuduz nedeniyle ölüp ölmediğini anlamak için yapılan otopsi sonucunu almak en az 15 gün sürer. Bir hayvan tarafından ısırılmışsanız ve o hayvanı tekrar görmeniz, gözlemeniz olası değilse kesinlikle aşı olmak gerekir. Kuduz vakalarında aşının etkili olması için 24 saat içinde aşı tedavisine başlamalıdır. Evde beslediğiniz köpeğinizi veya kedinizi her sene düzenli olarak aşı yaptırarak kuduzdan koruyabilirsiniz. Günümüzde insanlar için koruyucu aşıları, koldan kasa enjekte edilmektedir. Bağışıklığı sağlamak için 45 doz yeterlidir. Dörtlü dozlarda ilk gün 2 doz, üçüncü gün bir doz, yedinci gün bir doz iğne yapılır. Beşli doz uygulamalarında birinci gün bir doz, üçüncü gün bir doz, yedinci gün bir doz, on dördüncü gün bir doz ve yirmi birinci gün bir doz yapılır. Ayrıca, yüksek risk taşıyan yaralar için normal aşılardan başka, yüksek koruyuculuk sağlayan başka bir aşı yapılır. Herhangi bir aşı yapılırken cildimiz iki nedenle alkolle silinir. Alkol, aşı yapılacak alanı dezenfekte eder, ayrıca iğnenin girmesini kolaylaştırmak için deriyi yumuşatır. Kuduz aşısı yaptırırken alkolle derinizi temizlettikten sonra alkolün uçması için en az 2030 saniye bekleyin sonra ilacı şırınga ettirin. İşlem bittikten sonra alkolle derinizi temizlemeyin. Kuduz vakalarında, birkaç tanesi hariç, aşılar her zaman doğru sonuç vermiştir. Başarısız olan aşıların nedeni olarak, kuduz eriyiğine karışan alkolün sebep olduğu sanılmaktadır.
